Pierwszy rok projektu za nami!

Zakończył się rok 2017, a więc pierwszy etap projektu „Kompleksowa ochrona żubra przez Lasy Państwowe” za nami. Od podpisania przez dyrektora generalnego Lasów Państwowych decyzji o uruchomieniu projektu minęło zaledwie 9 miesięcy, a tak wiele zostało już zrobione. Kompleksową opieką objęto stada żubrów zarówno te wolnościowe, jak i utrzymywane w zagrodach hodowlanych.  Zakupiono niezbędny sprzęt i aparaturę, które wykorzystane zostaną w trakcie trwania projektu. Rozpoczęto monitoring genetyczny i zdrowotny żubrów, a także monitoring rozmieszczenia populacji białowieskiej, boreckiej oraz stada knyszyńskiego. Zrealizowano pierwszy etap monitoringu ekologicznego bezkręgowców, herpetofauny i drobnych ssaków w Puszczy Augustowskiej, aby pokazać rolę żubra jako gatunku osłonowego dla innych gatunków fauny, a także flory. Opracowano także metodykę oceny siedlisk w potencjalnych miejscach wsiedlenia żubrów. Zorganizowano dwa transporty łącznie kilkunastu osobników do hodowli znajdujących się w Czechach i Hiszpanii, co przyczyniło się bezpośrednio do rozprzestrzenienia gatunku w Europie. Przeprowadzono także kontraktację łąk w okolicach Puszczy Białowieskiej w celu minimalizacji konfliktów z żubrem. Rozpoczęto także akcję promocyjną, która ma za zadanie przybliżenie idei ochrony żubra szerszemu gremium. Wszystkie te działania są elementami ochrony gatunku, której filarem jest ciągła pieczołowita opieka nad stadami żubrów realizowana w poszczególnych nadleśnictwach i Białowieskim Parku Narodowym. Właśnie ta codzienna opieka stanowi gwarant trwałości populacji żubra w Polsce.

Za najbardziej spektakularne projektowe osiągnięcie 2017 roku uznaje się jednak uzyskanie zarodków żubra metodą in vitro. Zespołowi naukowców ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie przewodniczyła dr hab. Anna Duszewska. Od dorosłej samicy żubra pobrano jajniki, z których wyizolowano 12 oocytów. 6 dojrzałych oocytów zapłodniono  w warunkach in vitro pobranymi od samca żubra plemnikami. Uzyskane w ten sposób zygoty hodowano in vitro przez 192 godzin, przeprowadzając  kontrole rozwoju zarodków po 48 , 96 i 192 godzinach. Podczas ostatniej kontroli stwierdzono jedną wczesną blastocystę, którą następnie poddano witryfikacji (szybkiemu zamrożeniu). Proces ten stanowi ewenement na skalę światową  i otwiera nowe perspektywy dla zachowania gatunku Bison bonasus poprzez tworzenie banku zarodków i gamet.